این سریال سروش صحت هم جذاب است هم متفاوت | وقتی علی مصفا می‌گوید: من میرم تو سوراخ خودم

 «یک اثر سینمایی و یا یک سریال عمدتا خارج از قواعد ژانر است که عده زیادی از طرفداران از قشرهای مختلف یک اجتماع را در مقام تماشاگر به خود جذب کرده و مابه‌ازای اجتماعی ایجاد می‌کند.» این تعریف یک اثر «کالت» است.

ساخته جدید سروش صحت شاید بیش از هر مفهوم دیگری به یک کمدی کالت نزدیک باشد، «مگه تموم عمر چند تا بهاره؟» شبیه به هیچ ژانری نیست و اتفاقا اثری درخشان برای مخاطبانش به حساب می‌آید، شاید جملات مخاطبان این سریال مؤید این نکته باشد. این اثر از اساس برای جامعه مخاطب صحت تولید شده است.

سروش صحت جهان خود را در سینمایی «جهان با من برقص» به تصویر کشید و حالا در «مگه تموم عمر چند تا بهاره؟» ادامه همان تصویر را در قالب یک سریال ساخته است،‌ اصل و مبنای ایده این سریال همانی است که در اول هر قسمت خوانده می‌شود،‌ «مگه تموم عمر چند تا بهاره؟،‌ باقی مونده جز مختصری»

شاید عده‌ای سریال جدید صحت را فاقد داستان محوی و خاص بدانند، سریالی که خط داستانی و پیرنگ مشخصی ندارد و اتفاق محور جلو می‌رود، در اولین مواجهه این نقص متن یک سریال است، اما در واقع باید گفت که «مگه تموم عمر چند تا بهاره؟» شخصیت‌محور جلو رفته و داستان حول هر فرد روایت می شود، صحت برای معرفی شخصیت‌های فیلمش قسمت‌های ابتدایی را طولانی‌تر ساخته و البته اکثر جزئیات آنها را هم به معرفی پرسوناژهای فیلم اختصاص داده است.

ساختار شکنی اگزوتیک با وام گرفتن از سینمای کلاسیک

«مگه تموم عمر چند تا بهاره؟» با ساختارهای معمول سریال‌هایی که تا امروز دیدیم تفاوت بسیاری دارد، خرده داستان‌های سریال درهم روایت می‌شوند بدون اینکه ارتباطی با هم داشته باشند هرچند شاید گاهی یک دیالوگ آنها را به هم وصل کند. استفاده از فضاهای انتزاعی بسیار هم روایتی اگزوتیک و ناشناخته را پیش روی مخاطب می‌گذارد که شاید عمق محتوایی فضاهای ذکر شده کمی مخاطب را از «خنده خالی» فاصله دهد.

طرف دیگر کمدی کالت بودن این سریال هم همینجا شکل می‌گیرد؛‌ وام گرفتن‌های مدام از سینمای کلاسیک و البته فیلم کالت‌های ساخته شده در تاریخ سینما که گه‌گاه با سکانس‌های تماشای دسته جمعی خانواده ربانی یادآوری می‌شوند.

برای مثال ایده سوراخ شخصی علی مصفا در این اثر برگرفته از ایده مرکزی سوراخ جادویی فیلم کمدی‌درام فانتزی «جان مالکوویچ بودن» ساخته «اسپایک جونز» اثری که خودش هم به‌نوعی در دسته فیلم کالت‌ها دسته بندی می‌شود، در یکی از پلان‌های سریال، پدربزرگ‌های خانواده مشغول تماشای این فیلم هستند و شاهین (با بازی علی مصفا) هم از سوراخش می‌گوید که « من میرم تو سوراخ خودم».

امکانات محدود تروکاژی و ترفندهای سینمایی برای سقوط شاهین به درون سوراخ و سر درآوردنش از یک غار بزرگ دست صحت را در نشان دادن این فرآیند بسته اما باعث شده تا این روند را با خلاقیت نشان دهد.

ارجاعات سریال به برخی از آثار امیر کوستوریتسا نیز اشاره دارد، فضاسازی موسیقایی توسط گروه‌های مختلف نوازنده و البته ایجاد تناسب بین فضا و موسیقی ( موسیقی جنوبی در کیش و موسیقی محلی در اصفهان) شاید برگرفته از «زندگی یک معجزه است» این کارگردان باشد.

صحت تلاش کرده تا از آثار قبلی خود هم وام بگیرد،‌ حبیب «لیسانسه‌ها» را در چند شخصیت خورد کرده و با استفاده از ستون دوان دوان مسئولان هم انتقادات اجتماعی خود را مطرح می‌کند.

بازیگری و شخصیت‌پردازی نقطه قوت مهم

تقریبا تمامی بازی‌ها به خوبی با روند سریال همراه شده است، سروش صحت همیشه در معرفی بازیگر به فضای هنری کشور موفق بوده و حالا مجید یوسفی را به‌عنوان محور داستان خود قرار داده است، اگر تئاتر بین باشید یوسفی را با نمایش درخشان «لانچر ۵» به یاد خواهید آورد،‌ نمایشی که در سال ۱۳۹۸ اجراهای موفقی را تجربه کرد و بعد از باعث معرفی هنرمندان بسیاری شد. امیر نوروزی به‌عنوان بازیگر و پویا سعیدی به‌عنوان نویسنده از این نمایش معرفی شدند.

جدا از یوسفی دیگر بازیگران «مگه تموم عمر چند تا بهاره؟» نیز بازی‌های قابل قبولی دارند،‌ کاظم سیاحی،‌ محمد نادری،‌ وحید آقاپور و دیگر بازیگران این سریال نقش خوبی را از خود به جا گذاشته‌اند اما شاید نوع نگاه به دو بازیگر این سریال متفاوت باشد؛‌ علی مصفا و قدرت‌الله ایزدی.

علی مصفا را پیش از این با نقش‌های جدی و متفکر می‌شناختیم حالا نقش شخصیتی چند وجهی را بازی می‌کند، تفکر همیشگی مصفا در فیلم‌هایش اینجا به دستاویزی برای کمدی تبدیل شده است. مصفا شاهین را متفاوت‌تر از همه نقش‌های قبلی‌اش بازی کرده است.

قدرت‌الله ایزدی نقطه قوت دیگر این سریال در بازیگران است، هنرمندی که صحت پیش از این هم درباره او گفته بود: «بنده آقای ایزدی را که به آقا رشید معروف است همیشه خیلی دوست داشته‌ام و خیلی هم می‌خندیدیم و الان هم می‌خندم. همیشه فکر می‌کردم اگر ایشان کنترل شود، یک کمدین خوب خواهد شد. به همین دلیل در این کار هم سعی کرده‌ام تا جایی که می‌شود دیالوگ و میزانسن‌ها کنترل شده باشد.» همین فرآیند همکاری حالا در «مگه تموم عمر چندتا بهاره؟» تکمیل شده است.

«مگه تموم عمر چند تا بهاره؟» موفق است؟

به‌نظر سریال «مگه تموم عمر چند تا بهاره؟» با هدف جذب تمامی مخاطبان شبکه نمایش خانگی ساخته نشده است، هدف اولش ساختارشکنی و خلق اثری متفاوت و البته بعد از جذب مخاطب خاص است.

سروش صحت با ساخت کاریکلماتورهای متفاوت به کتاب‌هایی ارجاع می‌دهد که مخاطب خاصش آنها را خوانده است، داستانش را با ارجاع به فیلم‌هایی ادامه می‌دهد که مخاطبش آنها را دیده است و همه نشان می‌دهد که «مگه تموم عمر چند تا بهاره؟» با چند لایه متفاوت ساخته شده تا چند گروه متفاوت از مخاطبین‌، هرکدام از دید خودشان آن را تماشا کنند.

«مگه تموم عمر چند تا بهاره؟» به معنای واقعی یک اثر کالت است، به ژانر خاصی تعلق ندارد و از طرفی مخاطبش را هم راضی نگه می‌دارد، به قول یکی از مخاطبان، «بعد از دیدن هر قسمت از تکرار برخی جزئیات خسته می‌شویم ولی هربار منتظر قسمت بعدی هستیم.»